Psychika ludzka, psychika człowieka, psychologia zdrowia psychicznego, psychika i zdrowie.

Od kilku lat pojawiajÂą siĂŞ w niektĂłrych mediach opinie, Âże leki przeciwdepresyjne odznaczajÂą siĂŞ niewielkÂą skutecznoÂściÂą. PowoÂłujÂąc siĂŞ na niektĂłre badania naukowe, twierdzi siĂŞ, Âże leki przeciwdepresyjne sÂą skuteczne tylko u mniejszoÂści pacjentĂłw z depresjÂą (u 30-45% leczonych). Inni zwracajÂą uwagĂŞ, Âże z niektĂłrych badaĂą zdaje siĂŞ wynikaĂŚ, Âże skutecznoœÌ tych lekĂłw jest porĂłwnywalna z dziaÂłaniem placebo (w niektĂłrych badaniach skutecznoœÌ placebo wydaje siĂŞ byĂŚ rzĂŞdu 30%). Do informacji tych naleÂży podchodziĂŚ ostroÂżnie i krytycznie. OdzwierciedlajÂą one raczej niechĂŞĂŚ do leczenia farmakologicznego i psychiatrii – tak skromnych wynikĂłw leczenia lekami przeciwdepresyjnymi zdecydowanie nie potwierdza codzienne doÂświadczenie lekarskie.

Sk¹d w takim razie wyniki niektórych badaù, które wskazuj¹ na niewielki procent odpowiedzi na lek przeciwdepresyjny, wyniki, które wprawiaj¹ w konsternacjê tak¿e i lekarzy praktyków? OdpowiedŸ jest stosunkowo prosta. Po pierwsze cytowane zazwyczaj badania s¹ krótkoterminowe, tj. trwaj¹ zazwyczaj 6-8 tygodni. U wielu chorych jest to okres znacznej poprawy, depresja ³agodnieje, ale nie nastêpuje pe³ne uwolnienie siê od jej objawów. Badania te zani¿aj¹ wiêc odsetek osób, które wychodz¹ z depresji w czasie prawid³owego, d³u¿ej trwaj¹cego leczenia. Drug¹ wa¿n¹ okolicznoœci¹ jest ta, ¿e u wielu osób istnieje potrzeba zmiany leczenia na drugi, a nawet i trzeci lek depresyjny, z powodu ma³ej skutecznoœci lub nieskutecznoœci wczeœniejszej terapii. Ponadto wa¿ne jest to, ¿e wiêkszoœÌ dzisiejszych badaù leków to badania sponsorowane przez firmy farmaceutyczne. Nie jest to jednoznacznie z³e. Badania te mog¹ byÌ, i czêsto s¹, prowadzone rzetelnie, zgodnie z wszelkimi wymogami naukowymi. Jednak ze wzglêdu na zainteresowanie firm tylko swoim preparatem, niemal zawsze dotycz¹ leczenia tylko tym jednym lekiem. Natomiast codzienna praktyka kliniczna jest inna. W leczeniu depresji doœÌ czêsto dokonuje siê zmiany leku na inny, czasem stosuje siê dwa leki jednoczeœnie, leczenie prowadzi siê d³ugo itp. Oczywiœcie dopiero takie naturalne postêpowanie lekarskie powoduje, ¿e liczba chorych na depresjê, którzy uzyskuj¹ du¿¹ korzyœÌ z leczenia, jest du¿a.

Dlatego w badaniach, ktĂłre lepiej uwzglĂŞdniajÂą specyfikĂŞ leczenia osĂłb z depresjÂą, w tym zwÂłaszcza wÂłaÂściwÂą dÂługoœÌ leczenia i ewentualnÂą potrzebĂŞ zmiany leku, odsetek osĂłb, ktĂłre osiÂągajÂą znacznÂą korzyœÌ z leczenia – jest duÂżo wyÂższy. BadaĂą takich przeprowadzono ostatnio juÂż kilka i na ich podstawie moÂżna powiedzieĂŚ, Âże liczba osĂłb, u ktĂłrych w czasie leczenia caÂłkowicie ustĂŞpujÂą objawy depresji, siĂŞga dwĂłch trzecich. Do tego naleÂży dodaĂŚ jeszcze pewnÂą liczbĂŞ osĂłb, u ktĂłrych obserwuje siĂŞ istotnÂą, waÂżnÂą dla nich poprawĂŞ, choĂŚ bez caÂłkowitego ustÂąpienia objawĂłw.

OczywiÂście nie moÂżna zapominaĂŚ, Âże leki przeciwdepresyjne nie sÂą, jak teÂż Âżaden inny sposĂłb leczenia, terapiÂą idealnÂą. Nie sÂą teÂż jedynym sposobem pomocy osobom z depresjÂą. SkÂądinÂąd, u znacznej czĂŞÂści osĂłb z depresjÂą bardzo istotna jest takÂże jednoczesna psychoterapia. U niektĂłrych osĂłb z depresjÂą jest ona nie tylko waÂżna, ale moÂże byĂŚ wrĂŞcz warunkiem dobrego powrotu do zdrowia i wybitnego zmniejszenia ryzyka nawrotu choroby.

Z powy¿szego wynika, ¿e bardzo istotne jest, aby osoby chore na depresjê zaakceptowa³y fakt, ¿e leczenie farmakologiczne depresji jest leczeniem d³ugotrwa³ym, przynajmniej wielomiesiêcznym, a ponadto ¿e leczenie pierwszym lekiem przeciwdepresyjnym mo¿e byÌ nieskuteczne. W tym ostatnim przypadku potrzebna jest cierpliwoœÌ i wyra¿enie zgody na kontynuacjê leczenia innym lekiem. W praktyce jest niestety czêsto inaczej; wiele osób chorych na depresjê przerywa leczenie, gdy widzi, ¿e pierwszy zastosowany lek by³ nieskuteczny.

opr. StanisÂław Porczyk, specjalista psychiatra

Na podstawie:

Robinson D. S. MoÂżliwoÂści uzyskania remisji w depresji: jak skuteczne sÂą leki przeciwdepresyjne? Psychiatria po Dyplomie 2006; 3 (4): 62-64.